Γκρεκο Μασκαρα!

Τη δεκαετία του '90, ο Γιάννης Μηλιώκας τραγουδούσε για τον "Γκρεκο Μασκαρά". Σε...άπταιστα Ιταλικά, έλεγε: Τσίρκο, παράγκα, φίρμα γκρέκα/τέμπο, μουργέλα, αγγαρεία γκράντε μαέστρο καλά-μπόρτζο/ράτσα μπαρούφα, ομε-λέτα ιστορία... Και συνέχιζε: Μάτσο αμάκα καπιτάλε/σκάρτο, τανάλια, πολίτσια/φράγκο, ρεζέρβα, φαλιμέντο/περκέ μαντζάρε σοσιαλίσυε κομπανία... Ποιος το περίμενε ότι, κοντά είκοσι χρόνια αργότερα, οι στίχοι αυτού του τραγουδιού θα ακούγονταν τόσο επίκαιροι.

Κάποιοι "μάτσο καπιτάλε" έκαναν...αμάκα το δημόσιο χρήμα, ακολούθησε η "σολιαλίστε κομπανία" που άφησε "φαλιμέντο" επειδή..."ματζάρε".

Κι αν το έγραφε σήμερα ο τραγουδοποιός Γιάννης Μηλιώκας, θα είχε σίγουρα, αν και παλιό μέλος της ΟΝΝΕΔ, να συμπληρώσει πολλά για μια άλλη "κομπανία"... Και τώρα που η χώρα παρακολουθείται από...τρία ζευγάρια μάτια (ΔΝΤ, ΕΚΤ και Κομισιόν), ο...Γρέκο Μασκαρά, δεν το βάζει κάτω: Οργανωνεται, ετοιμάζεται και, από αύριο Κυριακή, θα εκδράμει στους κοντινούς προορισμούς- κάποιοι θα πάνε και πιο μακριά- για να γλεντήσει την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Γιατί όπως λέει κι εκείνη η παλιά, σοφή, παροιμία: "Η φτώχια θέλει καλοπέραση"!

Μετά από 20 χρόνια αποχής, 15 πολιτιστικοί σύλλογοι του δήμου Σταυρούπολης κάνουν δυναμική είσοδο στο Καρναβάλι της Ξάνθης. Ο λόγος της αποχής σύμφωνα με την πρόεδρο του πολιτιστικού συλλόγου Τασούλα Σαρνισλίδου ήταν κυρίως το ψυχολογικό αλλά και οικονομικό κόστος. Φέτος είδαν ζεστά το θέμα του καρναβαλιού και είχαν ως στόχο την ανάδειξη της Σταυρούπολης. «Θέλαμε να προωθήσουμε ένα θέμα αμφίεσης που να έχει σχέση με τη Σταυρούπολη και καταλήξαμε στο μανιτάρι και στις τρούφες για να γνωρίσει ο κόσμος τα προϊόντα και να προβάλουμε επίσης και την περιοχή μας», σημείωσε η κα. Σαρνισλίδου. Οι 200 στολές που ράφτηκαν, απλά εντυπωσιακές. Κόκκινες, σε σχήμα μανιταριού, στολισμένες με καρδούλες, έτοιμες να διασχίσουν τους δρόμους στη 1:30 το μεσημέρι της Κυριακής. Φέτος, σύμφωνα με την πρόεδρο του πολιτιστικού συλλόγου, έχουν κινητοποιηθεί πολλά άτομα. «Σε αντίθεση με άλλες χρονιές κινητοποιήθηκαν και οι νέοι, αφού συνήθως ασχολούνται ή πολύ μικροί ή πολύ μεγάλοι. Προσπαθούμε να κάνουμε κάτι για να κινητοποιήσουμε τη νεολαία για να μη νιώθουν αποκομμένοι», τόνισε η κα. Σαρνισλίδου.

Ο Τάσος Μποζίδης, Σταυρουπολίτης και μουσικός του ξανθιώτικου καρναβαλιού, πρόσθεσε πως το καρναβάλι, σε συνδυασμό με το εορταστικό πνεύμα των αποκριών και την παράδοση του τόπου, έχει σκοπό μέσω των δρώμενων και των λοιπών εκδηλώσεων, να μυήσει τους ανθρώπους στο πνεύμα του παραδοσιακού στοιχείου. «Στόχος μας είναι να διασωθεί αλλά και να διαδοθεί η παράδοση του τόπου», υπογράμμισε.

Έδεσσα: «Πιείτε μπύρα για να ξεχάσετε…»

Από την άλλη, στο καρναβάλι της Έδεσσας, υιοθέτησαν το «πίνω για να ξεχαστώ»! Πρωτεργάτης, ο πολιτιστικός σύλλογος Πλατάνης, που επέλεξε ως θέμα αμφίεσης την μπύρα. Ο αντιπρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Πλατάνης, Γιώργος Μπουρδάνης, ανέφερε πως στις εκδηλώσεις του Εδεσσαϊκού Καρναβαλιού συμμετέχουν εδώ και 6 χρόνια με μεγάλη επιτυχία. «Φέτος το θέμα μας είναι 1000 και 1 μπύρες με συμμετοχές γύρω στα 100 άτομα. Ο Σύλλογος μας στηρίζει και συμμετέχει στο Εδεσσαϊκό καρναβάλι, καθώς πιστεύουμε πως είναι ένα μεγάλο γεγονός για την πόλη και τους επισκέπτες της Έδεσσας. «Το καρναβάλι είναι αναβίωση εθίμων, ο κόσμος βγαίνει στους δρόμους με κέφι και χαρά να διασκεδάσει και να ξεχαστεί. Συνιστούμε σε όλους να επισκεφτούν την όμορφη Έδεσσα σε συνδυασμό με το καρναβάλι και να περάσουν όμορφα τις μέρες των αποκριών».

Ξανθιώτικο καρναβάλι: «Ο έρωτας ξεσηκώνει τις αισθήσεις»

Ο φτερωτός θεός μάλλον αποτελεί για τους ξανθιώτες τη μοναδική διέξοδο στους δύσκολους καιρούς που περνάμε. Οι καρναβαλιστές θα υμνήσουν τον έρωτα μέσα από τα θέματα των ομάδων που θα συμμετέχουν στις καρναβαλικές παρελάσεις, τα εντυπωσιακά άρματα που θα διασχίσουν τους δρόμους το μεσημέρι της Κυριακής. Το καρναβάλι θα έχει έντονο διονυσιακό χαρακτήρα, ξεσηκώνοντας τις αισθήσεις και τη φαντασία, ακόμη και του πιο «κοιμισμένου» ερωτικά επισκέπτη. Άλλωστε, πως αλλιώς θα μπορούσε να γιορταστεί ο έρωτας καλύτερα, αν όχι με τις αναφορές στον Διόνυσο και την εκπληκτική φύση της Θράκης. Τα περισσότερα άρματα που θα συμμετάσχουν στις παρελάσεις είναι εμπνευσμένα από τη γιορτή της αγάπης και του έρωτα, σατιρίζοντας ανάλογα θέματα. Οι γιορτές ολοκληρώνονται με το ξανθιώτικο έθιμο το Κάψιμο του Τζάρου (ανθρώπινου ομοιώματος) που γίνεται στις 7 το απόγευμα, στη γέφυρα του Ποταμού Κόσυνθου, μέσα σε μία ατμόσφαιρα που φωτίζουν τα πυροτεχνήματα.

Ο Φανός της Κοζάνης

Κάτι διαφορετικό γίνετε στην Κοζάνη το τελευταίο Σαββατοκύριακο του καρναβαλιού. Σε πάρα πολλά μέρη της Ελλάδας πραγματοποιούνται αποκριάτικες εκδηλώσεις, αλλά αυτό που γίνεται στην Κοζάνη είναι το κάτι άλλο. Θα πρέπει να το βιώσει κάποιος ώστε να αισθανθεί την ιδιαιτερότητά του! Η γιορτή στο νόμο κρατάει δώδεκα μέρες με αποκορύφωμα το Σαββατοκύριακο που διανύουμε, όσοι (εκτός Κοζάνης) επισκεφθούν την Κοζάνη κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών, σίγουρα θα ξαναεπισκεφθούν την Κοζάνη και την επόμενη χρονιά για να «χορτάσουν» την Κοζανιώτικη Αποκριά! Το Κοζανιώτικο Καρναβάλι είναι θεότρελο! Σιούρδο! Η Κοζανιώτικη ντοπιολαλιά βρίσκεται στο αποκορύφωμά της και αυτό είναι το στοιχείο που την διαφοροποιεί από τις αποκριάτικες γιορτές στα άλλα μέρη της Χώρας μας. Μάλιστα για το λόγο αυτό το επισκέπτονται εκατοντάδες καρναβαλιστές από όλη τη Βόρεια Ελλάδα και όχι μόνο και επιδίδονται σε ένα τρελό ξεφάντωμα με φαί, ποτό και πολύ χορό, στους ρυθμούς του καρναβαλιού. Οι προετοιμασίες δεν τελειώνουν παρά λίγες ώρες πριν ανάψει ο Φανός. Οι πιο χειροδύναμοι θα μεταφέρουν το κρασί και τα ταψιά με τα κιχιά στα κεραστάρια. Οι πιο «κασμιρτζήδις» θα γεμίσουν κάθε λευκή επιφάνεια των σκηνικών με ...παραινέσεις, σχόλια και οδηγίες, όλα στο λιτό και «τσουχτερό» ύφος της Κοζανίτικης εκφραστικής παράδοσης και στο ιδίωμα, που κυριαρχεί όλες αυτές τις μέρες. Τα περισσότερα φυσικά έχουν σεξουαλικό περιεχόμενο και μερικά συμπληρώνονται με σκίτσα και σχέδια, για περισσότερη σαφήνεια! Εν τω μεταξύ κάποιοι ελέγχουν αν λειτουργούν καλά τα μεγάφωνα και τελευταία φροντίδα είναι να στοιβαχτεί κάπου πρόχειρα το δαδί που θα καίγεται όλη τη νύχτα στο βωμό της εθιμικής χαράς. Όλα έτοιμα!

Σοχός: Ένας διαφορετικός γάμος

Ο Δήμος Σοχού πιστός και φέτος στο ραντεβού της αποκριάς και της παράδοσης προσφέρει για άλλη μια φορά ξεχωριστές αποκριάτικες εκδηλώσεις με αιχμή του δόρατος την μοναδικότητα του δρώμενου Κουδουνοφόροι «Μεριού». Οι Κουδουνοφόροι είναι ένα δρώμενο που τελείται την περίοδο της Αποκριάς, με αποκορύφωμα το τριήμερο της Τυρινής και της Καθαρής Δευτέρας. Έθιμο πανάρχαιο, που τα χαρακτηριστικά του φανερώνουν καθαρά κατάλοιπα των εορτών της Άνοιξης που γίνονταν για τη γονιμότητα και την καρποφορία της γης. Σύμβολο αυτής της διαδικασίας της φυσικής βλάστησης θεωρούνταν ο θεός Διόνυσος. Παρόλα αυτά εκείνο που καθιστά ξεχωριστό το καρναβάλι του Σοχού από άλλες τραγόμορφες μεταμφιέσεις είναι το ερωτικό στοιχείο που επικρατεί. Τα παλαιότερα κυρίως χρόνια οι νέοι ντύνονταν έτσι, γιατί με αυτό τον τρόπο έβρισκαν την ευκαιρία να πλησιάσουν την κοπέλα που αγαπούσαν και να προκαλέσουν το ενδιαφέρον της. Οι εκδηλώσεις του τραγόμορφου καρναβαλιού δένουν αρμονικά σε ένα σφιχτοδεμένο λαογραφικό σύνολο, με τον παραδοσιακό γάμο που αναβιώνει σε μια παρωδία γαμήλιας τελετής την Κυριακή της Αποκριάς. Σύμφωνα με την παράδοση, οι τραγόμορφοι χορεύουν στους δρόμους μαζί με όλους τους συγγενείς. Μια μεγαλόπρεπη γαμήλια πομπή μεταφέρει τα προικιά της νύφης, τα οποία είναι όλα χειροποίητα εξαιρετικής λαϊκής τέχνης, φορτωμένα πάνω σε άλογα. Οι ζουρνάδες και τα νταούλια παίζουν ασταμάτητα, ενώ το ρακί και το κρασί ρέουν άφθονα ζαλίζοντας μικρούς και μεγάλους. Τις περισσότερες φορές γίνεται διακωμώδηση της νύφης και, ενώ διαλαλούν τα προσόντα και τις χάρες της, εμφανίζεται μια κουτσή, άσχημη, κοντή, χοντρή κοπέλα για να τονιστεί η παρωδία της αναβίωσης του εθίμου. «Μικρό με κουβάλησαν οι γονείς μου στο Σοχό. Πάγωσα από δέος όταν ξεπρόβαλαν οι Κουδουνοφόροι. Ένιωσα περίεργα, γιατί αυτό που ζούσα δονούσε κάποια κύτταρα μέσα μου. Ένα πανάρχαιο D.N.A. που μου ψιθύριζε απόκοσμα λόγια», ανέφερε χαρακτηριστικά, δείχνοντας την ιδιαιτερότητα του καρναβαλιού κάποιος επισκέπτης του.