Στο μουσειο της Δρεσδης στη Φλωρινα η αγχονη του μαεστρου Θωμαιδη

Εννέα Αυγούστου του 1943. Η γερμανική διοίκηση στη Θεσσαλονίκη εξοργίζεται από τον θάνατο Γερμανού αξιωματικού σε ενέδρα αντιστασιακής ομάδας εναντίον γερμανικού αποσπάσματος, στο δημόσιο δρόμο Φλώρινας-Κλαδοράχης. Διατάσσει αντίποινα κατά του ελληνικού πληθυσμού και ζητεί, αρχικά, τον απαγχονισμό 15 Ελλήνων πολιτών και την αύξηση του αριθμού τους σε πενήντα, στην περίπτωση μη απελευθέρωσης δύο Γερμανών αιχμαλώτων.

Η συνέχεια είναι σκληρή. Γερμανικό απόσπασμα συλλαμβάνει όποιον βρει μπροστά του, στους δρόμους της Κλαδοράχης. Πρώτος ανάμεσα στους συλληφθέντες, ο μαέστρος της χορωδίας του Συλλόγου «Ο Αριστοτέλης» Θεόδωρος Θωμαϊδης, γνωστός για τη δράση του Συλλόγου υπέρ της ελληνικότητας της Μακεδονίας. Δίπλα του, οδηγούνται στην αγχόνη ο παπάς του χωριού Σκοπιά, ένας ξυλοκόπος, δύο μέλη της ισραηλιτικής κοινότητας και άλλοι δέκα άνθρωποι. Τα πτώματά τους διατηρούνται για τρεις μέρες στην τοποθεσία του απαγχονισμού, για παραδειγματισμό. Ακολουθεί η απελευθέρωση των δύο Γερμανών αιχμαλώτων και έτσι γλιτώνουν την αγχόνη ακόμη 35 πολίτες.


Τα γεγονότα σημαδεύουν τη Φλώρινα και ο Ευάγγελος Κατεργάρης, μέλος του Συλλόγου «Ο Αριστοτέλης», μετά την αποκαθήλωση των σορών και τον ενταφιασμό τους, κόβει τη θηλιά με την οποία απαγχονίστηκε ο Θεόδωρος Θωμαϊδης και τη φυλάσσει για είκοσι χρόνια στο σπίτι του. Αυτή η θηλιά, που αργότερα παραδίδεται στο σύλλογο και φυλάσσεται ως κειμήλιο, θα εκτίθεται σε λίγο καιρό στο Ομοσπονδιακό Μουσείο Στρατιωτικής Ιστορίας των Γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων, στη Δρέσδη. Δίπλα τους θα βρίσκονται ένα ιερό ευαγγέλιο από το Κομμένο Άρτας, το οποίο κρατούσε στα χέρια του ο ιερέας του χωριού που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια γάμου, το 1943 και ένα αμπέχονο, στρατιωτικό παλτό από τα Καλάβρυτα, το οποίο φέρει τρύπα από σφαίρα κατά το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, στις 13 Δεκεμβρίου του 1943.
Τα τρία αυτά αντικείμενα παραδόθηκαν, σήμερα, από το υπουργείο Πολιτισμού στο υπουργείο Εσωτερικών, ώστε στη συνέχεια να συσκευαστούν και να μεταφερθούν στη Δρέσδη, όπου θα παραμείνουν για περίπου δύο χρόνια.

«Η όλη διαδικασία ξεκίνησε το 2007, μετά από έγγραφο του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης των Αθηνών, 'Ναπολέων Ζέρβας', το οποίο βρισκόταν σε άμεση συνεργασία με το Μουσείο της Δρέσδης, καθώς εκείνη την περίοδο γινόταν αναμόρφωση του Μουσείου, ώστε να φιλοξενήσει ιστορικά στοιχεία των πολέμων των Γερμανών», αναφέρει ο νομάρχης Φλώρινας Γιάννης Βοσκόπουλος, ο οποίος, την περασμένη Δευτέρα, παρέδωσε την αγχόνη, με την οποία απαγχονίστηκε ο Θεόδωρος Θωμαϊδης, στο υπουργείο Πολιτισμού.
Για δικαίωση των ανθρώπων που έδωσαν τη ζωή τους για τα ιδανικά της πατρίδας μας κάνει λόγο, από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συλλόγου «Ο Αριστοτέλης», Άρης Μήτκας, και προσθέτει: «η αγχόνη αυτή είναι για μας το ιστορικότερο κειμήλιο της ναζιστικής θηριωδίας που διαθέτει ο σύλλογός μας, ο οποίος ιδρύθηκε το 1941 για να διεξάγει αντίσταση στα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, με μοναδικό του μέσο τον πολιτισμό. Απέναντι λοιπόν στην τριπλή κατοχή της Φλώρινας, γερμανική, βουλγαρική και ιταλική, ο σύλλογος 'Αριστοτέλης', μέσω της μουσικής ανέδειξε την ελληνικότητα της περιοχής».
Θλιβεροί «συνοδοί» της αγχόνης παραμένουν, σήμερα, η ιστορική εργασία που έγινε από μέλη του συλλόγου και τεκμηριώνει τα γεγονότα καθώς και η φωτογραφία των κρεμασμένων της Κλαδοράχης που αποδεικνύει του λόγου το αληθές…

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ